Gerilimin yükselmesi üzerine Kosova idaresi kararı bir ay ertelediğini duyurdu. Krizin boyutunu anlamak için Kosova’nın Sırplar açısından taşıdığı kıymete bakmak gerekiyor.
28 HAZİRAN
Osmanlı tarihindeki I. Kosova Savaşı’nın hangi yıl yapıldığı sorulsa tahminen değerli bir kısmımız “1389” cevabını veririz. Lakin “I. Kosova Savaşı, tam olarak hangi ayın hangi günü yapıldı” diye sorsam, muhtelemen “Bu ayrıntıyı kim bilecek” çeşidi cevaplarla karşılaşırım. Zira tarihe meraklı bir Türk için bile bu kadarı, detaydır. Lakin Sırbistan’da kime sorsanız I. Kosova Savaşı’nın 28 Haziran 1389’da olduğunu bilir. Zira bu savaşın Sırp tarihindeki kıymeti bizdekinden fazladır. Çünkü ortaçağdaki Sırbistan Krallığı, bu savaşla bağımsızlığını kaybederek Osmanlı’ya bağımlı bir prenslik haline gelmiştir (1459’da Semendire’nin de alınıp Sırbistan direkt Osmanlı’ya bağlanıncaya kadar). İkincisi, savaşın gerçekleştiği 28 Haziran, putperestlik periyodunda Sırplar’da Güneş Tanrsı Vid’in günü ve gün dönümü idi. Sırplar Hristiyan olduktan sonra da 28 Haziran, Hıristiyanlık imgesi altında diğer hallerde kutlanmaya devam etti. Kosova Savaşı bu tarihe denk gelince Sırplar, bu tesadüf üzerinden bir destan yazdılar. Bu destana nazaran İlah, I. Kosova Savaşı öncesi Sırp Hükümdarı Lazar’a, “İki seçeneğin var”, demişti “Ya yarınki savaşı kazanıp yeryüzünün hükümdarı olacaksın ya da o savaşı kaybedip göklerin hükümdarı olacaksın.” Kral Lazar da göklerin hükümdarlığını seçecek ve bu uğurda Kosova’da bilerek Türklere mağlup olup hayatını feda edecekti! Sırbistan’ın 1878’de tam bağımsız olmasından sonra Sırp milliyetçileri, 28 Haziran’a özel bir ehemmiyet verecekti. I. Dünya Savaşı’nın kıvılcımını çakan Avusturya Macaristan Veliahtı Ferdinand ile eşinin Saraybosna’da bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi de 28 Haziran’a denk getirilecekti.
KUTSAL BÖLGE
Kosova, Sırplarca hem dini hem de ulusal açıdan kutsal kabul edilen bir bölge. O nedenle Sırbistan idaresinin Kosova’dan büsbütün vazgeçmesi çok güç. Ayrıyeten, Kosova’daki Sırp nüfusun hakları, Sırbistan’ın vazgçemeyeceği bir mevzu.
En az bunlar kadar değerli bir bahis da Bosna Hersek’in, Yugoslavya Federasyonu’nun bir federe ünitesi olmasına karşılık Kosova’nın Sırbistan bünyesinde bir özerk bölge olmasıydı. Milletlerarası hukukta, federe devletlerin ayrılmasına onay verirken özerk bölgelerin ayrılması konusunda netlik yoktu. O nedenle Kosova’nın, ABD’nin teşebbüsü ve açık müdahalesiyle Sırbistan’dan ayrılmasını Sırbistan da Rusya da kabul etmedi. Burası Batı ile Rusya’nın yeni bir çatışma alanına döner mi, bunu eylülden itibaren göreceğiz.
[email protected]