Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz’deki doğal gaz çıkarma çalışmalarının planlandığı üzere devam ettiğini söyledi.
Hükümetin seçim devirlerinde doğal gaz keşifleri açıkladığı argümanını reddeden Dönmez, “Son 20 yılda ülkede 13-15 kez seçim oldu. Referandumlar var. Bu bizim takvimimizle ilgisi alakası olmayan konular. Bulduğumuz şeyi açıklamayalım mı?” dedi.
Türkiye’yle çalışan yabancı işçinin baskı gördüğünü belirten Dönmez, “Bazı yabancı şirketlerde çalışan çalışanın konutlarına kadar gidip Avrupa’da ‘eşiniz bu projeden ayrılsın’ noktasına kadar giden uygulamalar oldu. Bu arkadaşlar bizimle çalışmaktan memnun ve mutlu. O denli ki, ‘Ülkemiz bize sahip çıkmadı, Türk vatandaşı olmak istiyoruz’ dediler. Türkiye’ye iltica ettiler. Avrupa kökenli vatandaşlarımız diyelim” sözlerini kullandı.
‘BORULARIN TESTLERİ YAPILIYOR’
Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Habertürk Televizyonu canlı yayınında açıklamalarda bulundu.
Karadeniz’deki doğal gaz çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Dönmez, “180 kilometre uzakta 10 kuyunun sondajını yaptık. Kuyu içi tamamlama süreçleri bitti. Bir de kuyu tabanında bunları birbirine bağlayan ekipmanların montajı var. Boru çizgisi çekim süreçleri deniz tarafında bitti. Artık yüklü olarak bu sahanın tamamlanması var. Deniz tabanındaki kuyuların kuyu başı süreçleri tamamlandı, dağıtım merkezinin montajı tamamlandı, borular döşendi, boruların testleri yapılıyor. İnşallah süreç planlandığı biçimde de devam ediyor” dedi.
‘YILLIK YAKLAŞIK 3,5 MİLYAR METREKÜP GAZI KARAYA GETİRECEK’
“İlk faz üretimimiz günlük 10 milyon metreküplük. Yıllık yaklaşık 3,5 milyar metreküplük gazı karaya getirecek” diyen Dönmez, “Filyos’ta yapmış olduğumuz sürece tesisi onun paklığını yapacak. Alanımızın bitişiğinde BOTAŞ’ın istasyonu var, oradan iletime verecek. BOTAŞ hazır vaziyette bekliyor” sözlerini kullandı.
‘AVRUPA’DA AİLELERE BASKI YAPILDI’
Türkiye’yle çalışan yabancı çalışanın baskı gördüğünü söyleyen Fatih Dönmez, “Bazı yabancı şirketlerde çalışan işçinin meskenlerine kadar gidip Avrupa’da ‘eşiniz bu projeden ayrılsın’ noktasına kadar giden uygulamalar oldu. Bu arkadaşlar bizimle çalışmaktan memnun ve şad. O denli ki, ‘Ülkemiz bize sahip çıkmadı, Türk vatandaşı olmak istiyoruz’ dediler. Türkiye’ye iltica ettiler. Avrupa kökenli vatandaşlarımız diyelim. Türkiye’ye ailesini getirdi, yerleşti, çocukları oldu. Hatta Türk ismi verdiler” formunda konuştu.
‘KURUMUN PLANLARINI, AÇIKLAMALARINI SEÇİMLERE NAZARAN YAPMIYORUZ’
Hükümetin seçim devirlerinde doğal gaz keşifleri açıkladığı tenkitlerine de karşılık veren Dönmez’in açıklamasından satır başları şöyle:
“Akçakoca’da yaklaşık 1.6 milyar metreküplük rezerv vardı. Bunları ürettik, kullandık. Trakya’da petrol olmakla birlikte doğal gaz keşifleri öne çıktı, bunlar da hakikat. Bu çalışmalara başladığımızda 2017’deydi. Akdeniz’de 2018’de gemi alındı. Seçim 2018’in Haziran’ında yapıldı. Kurumun, bakanlığın planı, programı var. Seçimlere bakılmaksızın yapıldı bunlar. Son 20 yılda ülkede 13-15 kere seçim oldu. Referandumlar var. Bu bizim takvimimizle ilgisi alakası olmayan konular. Bulduğumuz şeyi açıklamayalım mı? Türkiye’de bugüne kadar başta Trakya olmak üzere kısmen de Güneydoğuda doğal gaz üretimi vardı. Biz yalnızca bu alanda 1 yılda 50 yılda üretilen gazı çıkartmış olacağız. Burada 2020 yılında evvel sismik çalışmalar yapıldı. Sonra bu çalışmalar yorumlandı. Tuna 1 kuyusunda keşif emelli sondajımız oldu. Ağustos 2020 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız milletimize bu muştuyu verdi. Testler yapılmadı savı var. Büsbütün palavra. Tam 2 bin 888 adet test yapıldı kuyu içerisinde. Burada mühendislik açısından takviye aldığımız şirketler var. Bunların isimlerini vermek gerçek değil fakat dünyanın en düzgün firmalarıyla çalışıyoruz.”
‘HESAPLAMALARIMIZ İTHAL ETTİĞİMİZ GAZA NAZARAN DAHA EKONOMİK’
“Bu işe başlamadan evvelki maliyet hesaplamalarımız, ithal ettiğimiz gaza nazaran burası çok daha ekonomik gözüküyor. Bundan doğal olarak vatandaşlarımız da istifa edecek. Bu iş fiyatsız dağıtılacak diye bir algı olmasını istemem, zira burada masraflar da var. Bundan hem milletimiz hem devletimiz yararlı çıkacak. Güçte dışa bağımlılığımızı azaltacak.
Şu anda yüzde 99,3’ünü ithal ettiğimiz doğal gazdan bahsediyoruz. 15-20 milyar metreküp gaz hedefliyoruz. Bu sayılara nazaran aşağı üst yüzde 30’lar düzeyinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu bizim birinci keşfimizle ilgili. 405 milyar metreküpü revize ettik. Bu ona nazaran yaptığımız hesap. Ek keşiflerle Çaycuma ve Amasra’da 710 milyar metreküpe ulaştık. Türkiye’de konutlarda tüketilen gazı 33 yıl kullanacağını görüyoruz. Birinci fazda yıllık 3,5-4 milyar metreküp bir gaz üretimi kelam konusu olacak. Bir anda bütün kuyuları üretime almaya çalışsaydık en az 5 yıla gereksinimimiz vardı. Biz kısa bir mühlet içinde birinci gazı vermek istedik. Birinci fazda çıkan gaz konutlarımızın mutfaklarında kullanılacak gazın tamamını karşılıyor. 4 yıl içinde tüm ısınma gereksinimini karşılayabilecek.”
‘FATURANIN YÜZDE 75’İ VATANDAŞA YANSIMADI’
“Muhtemelen doğal gazda sübvansiyon ölçüsü 200 milyarın üstünde olacak. Avrupa ile mukayese ettiğinizde en yüksek sübvansiyon yapan ülke Türkiye. Güç fiyatları 2 yıl içerisinde olağandışı attı. İthal ettiğimiz eser, döviz kurunu da dikkate aldığımızda. Bunları vatandaşa yansıtsaydık vatandaşımızın alım gücü azalacaktı. Hükümetimiz çalkantılı periyodu en az hasarla atlatmayı başarmıştır. Faturanın yüzde 75’i vatandaşımıza yansımadı. Vatandaşın lehine yapılabilecek bir şey varsa elbette varız. Her türlü senaryoyu çalışıyoruz.”
‘TÜRKİYE 15 ÇEŞİTLİ KAYNAKTAN DOĞALGAZ ALIYOR’
“Türkiye 15 çeşitli kaynaktan doğalgaz alıyor. İran, Azerbaycan, Rusya en çok doğal gaz rezervine sahip ülkeler. Hazar Denizi’nin doğusundan, Irak’tan, Doğu Akdeniz’den gelecek kaynaklar da eklenebilir. Bu kaynağın girdiği noktada pazarın oluşması, ticaretin oluşması çok doğal. Bir de buna yerli gazı eklediğimiz de çok daha büyük gaz rezervine sahip olacağız.”
‘PAZAR YERİ TÜRKİYE OLACAK, FİYAT BURADA OLUŞACAK’
“Rusya ile kontratlarımız yıllardır devam ediyor. Birinci tedarikçimiz Rusya olmuş. Merhum Turgut Özal vaktinde yapılmış mukavele. Sonrasında biz iktidara geldiğimizde yalnızca 5 büyük kentte, 50 ilçede doğal gaz varken bugün hamdolsun 81 ile götürmüş durumdayız. Batıdan gelen çizgi yetmedi. Mavi Akım, Samsun’dan giriş yaptı. Ondan sonra TANAP eklendi. Türk Akım iki boru sınırı devreye girdi. Biri yalnızca bize çalışıyor, oburu Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya gidiyor. Azerbaycan, Rusya, İran burada oyuncu olabilir. Birçok terminalimiz var. Biz burada pazar yeri açıyoruz. Pazar yeri Türkiye olacak, fiyat burada oluşacak. Biz burada oyuncu olacağız. Bunların servis bedeli olacak. Gazı alırken Batı Avrupa’daki pazarlarda oluşan fiyata endeksli alıyoruz. Fakat biz bu göstergeyi Türkiye’de oluşturursak Güneydoğu Avrupa’da bölge açısından da avantaj olacak. Şu anda yol haritasını tamamlamak üzereyiz. Fiziki olarak altyapımız hazır.”
‘GABAR, TÜRKİYE’DE BÜYÜK, DÜNYA ÖLÇEĞİNDE HATIRI SAYILIR KEŞİF’
“Son 5 yılda Türkiye Petrolleri üretimini yüzde 50 arttırdı. 65 bin varile kadar çıktı. Maksadımız Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümünde 100 bin varil. Yeni rezervler var. Birtakım rezervler küçük, kimi rezervler yüksek. Adana’da bir keşfimiz oldu. Yaklaşık 8-10 milyon varil, çok yüksek değil. Asıl Gabar’da 7 kuyudan 7 bin 700 varillere çıkmış durumundayız. Kuyu başı 1200 varilden bahsediyoruz. Türkiye ortalamasında epeyce yüksek bir düzey. Batman’da petrolümüz ağır petrol olduğu için üretim ölçümüz çok yüksek değil. Biz Raman’da günlük 6 bin varil, Gabar’da son keşif yaptığımız yerde 7 kuyudan 7 bin 750 bin varil üretim yapıyoruz. Orada kuyu sayımızı artıracağız. 15’in üzerine çıkacağız. O sahanın komşu bölgelerinde sismik çalışmalarımızı tamamladık. Potansiyeli yüksek saha olduğunu birinci sismik datalara baktığımızdan öğreniyoruz. Gabar’daki petrol rezervi de dünya tarihine 7. sırada girmiş oldu. Türkiye ölçeğinde büyük, dünya ölçeğinde hatırı sayılır bir keşif.”
‘DOĞU AKDENİZ’DEKİ KEŞİF ÇALIŞMALARINDAN UMUTLUYUZ’
“Doğu Akdeniz’de bulamadığımız yerler var. Yeni sondaj yapmamız gereken alanlar var. Somut bir şey yakaladığımızda Karadeniz’de nasıl açıkladıysak, onu da açıklarız. Arkadaşlarımız ümitli. İnşallah orada da keşifler olacak. Daha çok Güney Akdeniz’deki alanlar var. Formasyon olarak birtakım farklılıklar var. Akdeniz’in güneyi ile kuzeyi ortasında. Afrika plakasının uzantısı güneyde bulunan rezervler. Bizim kuzeyde yer aldığımız Anadolu plakası. Bir plaka farklılığı var. Bunu dikkate alarak bir değerlemeye muhtaçlık olduğunu arkadaşlarımız söylüyor.”
‘AKDENİZ’DE DENİZ YETKİ ALANLARIYLA İLGİLİ BİR KÜLFETİMİZ YOK’
“Deniz yetki alanlarımızla ilgili bizim bir kahrımız yok. Kıbrıs’ta KKTC’nin güney bölümünde müşterek çalışma talebi var. İki taraflı devlet olacaksa, iki bağımsız devlet olacaksa oturulacak kara ve deniz sonları netleşecek. Onların savı ‘adanın işvereni biziz’ diyorsa o denli bir şey yok. Hakça paylaşım için masaya oturmalısınız diyoruz, onlar yanaşmıyor.”
‘100’DEN FAZLA ÜLKEYE BOR SATIYORUZ’
“Borla ilgili olarak geçtiğimiz yıl rekorla kapattık. Dünyada yüzde 72 bizim elimizde. Artık cevher olarak satışımız hiç kalmadı, işlenmiş eserler olarak satıyoruz. 100’den fazla ülkeye bor satıyoruz. Bor tarımda da kullanılıyor. Geçtiğimiz yıl üretimde ihracat rekoru kırdık. Eti Maden kuruluşundan bu tarafa en büyük ihracatını yakalamış oldu bor ve eserlerinde.”
‘GÜNEŞ PANELİ ÜRETİMİNDE AVRUPA’DA BİRİNCİYİZ’
“CHP maalesef bizi geriden izliyor, aktüeli takip edemiyor. Şu anda 9 bin megavat civarında güneş heyeti tertibimiz vardı. Sıfırdan bir sanayi oluşturduk. Şu anda güneş paneli üretiminde Avrupa’da birinci sıradayız. İhracat da yapıyoruz. Çiftçilerimiz kullanıyor. Şu anda aylık 500-600 megavat civarında talep geliyor. Lisanssız taraf kendi gereksinimi için kullanıyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız, aşikâr büyüklükteki binaların güç gereksiniminin en az yüzde 5’ini yenilenebilir güçten karşılayacak diye karar aldı. Bunu vakit içinde yükseltecekler.”