Almanya’da Toplumsal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz’un koalisyon ortağı Hür Demokrat Partili (FDP) Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden almasıyla başlayan hükümet krizi bütçe dahil birçok kıymetli yasa tasarısının Federal Meclis’te kabul edilmesini tehlikeye soktu. FDP’nin koalisyon hükümetinden ayrılması sonrasında SPD ve Yeşiller’in mecliste çoğunluğu sağlayamaması nedeniyle bu yasa tasarılarının parlamentoda kabul edilebilmesi için muhalefet partilerinin takviyesi gerekiyor.
DW Türkçe’nin aktardığına nazaran, muhalefetteki Hıristiyan Birlik (CDU/CSU) ve FDP’nin şimdi takviyeye yanaşmaması nedeniyle 2024 yılı için hazırlanan ek bütçenin yanı sıra 2025 yılı bütçesinin akıbeti belirsizliğini koruyor.
FDP Parlamento Sekreteri Torsten Herbst, Bild gazetesine yaptığı açıklamada, “Ek bütçenin, şu ana kadar planladığı biçimiyle kabul edilmesinin pek mümkün olmadığını düşünüyorum” dedi. Herbst, Federal Meclis’in gereken onayı vermemesi halinde SDP’li yeni Maliye Bakanı Jörg Kukies’in bütçeyi dondurabileceğini de kelamlarına ekledi.
CDU/CSU Kümesi Bütçe Siyasetleri Sözcüsü Christian Haase de bütçenin dondurulması halinde federal hükümetin desteklediği projelerin durdurulabileceğine dikkati çekerek, “Scholz, çoğunluğa sahip olmayan bir hükümetin sorumluluğunu taşıyor. Hasebiyle kanunların kabul edilmemesi ve bütçenin dondurulması ihtimalinden de sorumlu” diye konuştu.
Koalisyonun dağılması öncesinde hazırlanan ek bütçenin bu yılın sonuna kadar Federal Meclis’te kabul edilmesi öngörülüyordu. SPD, Yeşiller ve FDP koalisyonu 2024 yılı için öngörülen bütçenin yetersiz kalması üzerine ek bütçe üzerinde anlaşmış ve ek bütçe bakanlar kurulu tarafından da onaylanmıştı. Ek bütçede ek vatandaşlık parası sarfiyatları için 3,7 milyar euro, yenilenebilir güçlere verilen teşvikler ile Avrupa emisyon ticareti gelirindeki eksikler için 10,4 milyar euro öngörülüyor.
2025 YILI BÜTÇESİNİN AKIBETİ BELİRSİZ
Ek bütçenin yanı sıra 2025 yılı bütçesinin de mecliste kabul edilmesine pek ihtimal verilmiyor. Meclis Bütçe Komisyonu Başkanı Helge Braun, hükümet krizi nedeniyle bütçe konusundaki belirsizliğin de uzun sürebileceğini belirtti. MDR radyosuna konuşan CDU’lu Braun, 2025 yılı bütçesinin kabul edilmesinin yılın ortasını, hatta sonbaharı bulabileceğini belirterek, “Azınlık hükümeti ile bu türlü bir projenin hayata geçirilmesi mümkün değil” dedi. Yeni bir hükümetin de bütçeyi bu haliyle devralamayacağını söz eden Braun, yeni hesaplamaların yapılması gerekeceğini kaydetti. Gelecek yılın bütçesi kabul edilene kadar süreksiz bütçenin uygulanabileceğini belirten Braun, “Ancak bu da birçok sorunu beraberinde getirir ve teşvik programlarına ödeme yapılamaması halinde iktisada ziyan verir” dedi. Braun, bu nedenle de Scholz’a bir an evvel inanç oylamasına gidilmesi ve dolasıyla erken seçimlerin önünü açması daveti yaptı.
Başbakan Scholz, itimat oyu istemeden evvel kimi yasa tasarılarının kabul edilmesini hedefliyor, bu nedenle de ocak ayının ortasında inanç oylamasına gitmeyi planladığını söylüyordu. Scholz, pazar akşamı yaptığı açıklamada ise inanç oylamasının Noel, yani 24 Aralık öncesinde de yapılabileceğini belirtti. Lakin Hıristiyan Birlik ve FDP ise itimat oylamasının ve münasebetiyle erken seçimin bir an evvel yapılması için baskıyı artırıyor. Birlik partileri, Scholz’un inanç oylamasına bir an evvel gitmesi halinde, birtakım tasarıların kabul edilmesini destekleyeceği bildirisini da veriyor.
Scholz’un kaybetmesi beklenen inanç oylamasının akabinde Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in 21 gün içinde Federal Meclis’i feshetmesi ve 60 gün içinde erken seçimlere gidilmesi gerekiyor.
KRİTİK YASA TASARILARI
Federal Meclis’in gündeminde bütçenin yanı sıra kritik yasa tasarıları bulunuyor. Başbakan Scholz, Avrupa Birliği (AB) genelinde ilticaya ait düzenlemeler öngören Ortak Avrupa Sığınma Sistemi’nin bir an evvel onaylanmasını istiyor. Almanya, bu bahiste süratli davranarak, başka AB üyelerini de teşvik etmeyi hedefliyor. Lakin bu yasa 2026 ortasında AB genelinde yürürlüğe gireceği için Federal Meclis’te onaylanmasının aciliyeti bulunmadığı bedellendiriliyor.
Koalisyon hükümetinin vatandaşları direkt ilgilendiren planları da hükümet krizi ile birlikte çıkmaza girdi. Çocuklara temel garanti öngören yasanın çıkarılması koalisyonun en değerli toplumsal projelerinden biriydi. Çocukların desteklenmesini ve buna erişimi kolaylaştırmayı hedefleyen yasal düzenleme, birçok yeni idari takım gerektirdiği için tenkitlere de yol açmıştı. Bu nedenle de bütçe tasarısında çocuklu ailelerin üzerindeki maddi yükü hafifletecek tedbirler öngörülmüştü. Bütçenin belirsizliğe girmesi nedeniyle çocuklara yönelik takviye planlara da rafa kalkabilir.
Bakanlar kurulu tarafından mayıs ayında kabul edilen ve Scholz’un kesinlikle hayata geçirmek istediği emeklilik paketinin de geleceği bilinmeyen. Tasarı, 2040 yılına kadar emekli parasının, maaşın yüzde 48’i seviyesinde kalmasını öngörüyordu. Hükümet krizi yaşanmadan evvel FDP’nin hoşnut olmadığını tabir ettiği tasarıya Birlik partileri de karşı çıkıyor. Bu nedenle de emeklilik paketinin meclis tarafından onaylanmayacağı kestirim ediliyor.
Federal Meclis’in gündemine gelen çocukların cinsel istismardan korunmasını hedefleyen yasa tasarısı komitelere gönderilmişti. Birlik partilerinin temelde karşı çıkmadığı tasarı, erken seçim öncesinde mecliste onaylanabilecek tasarılar ortasında bulunuyor.
SPD’li Sağlık Bakanı Karl Lauterbach’ın hayata geçirmek istediği hastane ıslahatının da geleceği meçhul. Islahat, Almanya’daki yaklaşık bin 900 kliniğin sayısının azaltılması lakin kalitesinin artırılmasını öngören ıslahatın yaklaşık 50 milyar euroyu bulan maliyetinin federal ve eyaletlerin bütçesinden karşılanması planlanıyordu. Federal Meclis’te kabul edilen tasarının artık Eyalet Temsilcileri Meclisi’ne (Bundesrat) takılabileceği belirtiliyor.
(ALINTI)