Futbol severler için derbiler bayram demek. Hem tarafsız izleyicilerin hem de alandaki iki grubun yakından takip ettiği maçlar ne olursa olsun heyecanı üst düzeye çıkarıyor. Derbiler tarif itibariyle tıpkı kentte oynayan iki ekip ortasında oynanan maçlardır. Bu nedenledir ki bu tanıma El Classico diye isimlendirilecek Barcelona – Real Madrid maçı girmiyor lakin bu maçlarda ‘dev maçlar’ olarak her vakit bir derbi tansiyonunda geçiyor ve mazileri birtakım derbilerden çok daha fazla. Onları da dahil ederek hazırladığımız derleme sizlerle.
Ruhr Derbisi ile başlıyoruz. Almanya’da madenci bölgesi olan Ruhr’da Gelsenkirchen kentinin iki grubu… Borussia Dortmund ve Schalke 04! Kulüp kimlikleri benzeri olsa da onlar yıllardır en üst düzeyde birbirleri ile rekabet içindeler. Schalke son devirde biraz sallanıyor lakin rekabet tıpkı.
DerKlassiker, Almanya’da hayatın durduğu maçların başında geliyor. Borussia Dortmund ve Bayern Münih ortasındaki maç ligin sonlarını aşmış Şampiyonlar Ligi finalinde bile oynanmıştı.
Çekya’nın Prag Derbisi! Slavia Prag ve Sparta Prag’ın 1896’dan bu yana sürdürdüğü rekabet Çekoslavakya Ligi’nden Çekya Üstün Ligi’ne kadar taşındı.
Adı Galler Derbisi ma İngiltere Premier Lig ve Championship’te sahne aldılar. Cardiff City ve Swansea’nin maçları coğrafik ve tarihi olarak da manalı derbilerden. Ada kültürüne kıymetli katkısı bulunuyor.
Fotoğraf her şeyi anlatıyor lakin Hırvatistan’ın “düşman kardeşleri” için bir iki söz edelim. Hajduk Split ve Dinamo Zagreb birbirlerini rakip değil düşman olarak görüyor. Bu da her maça istisnasız yansıyor.
Premier Lig’e birçok kadroyla katkıda bulunan Londra kenti de büyük derbilere mesken sahipliği yapıyor. Arsenal – Chelsea ve Arsenal – Tottenham maçları bu derbilerin en başında geliyor.
Liverpool kentinin iki kadrosu Liverpool ve Everton ise ligdeki sıralamaları ne olursa olsun amansız bir rekabete sahne olan maçlarıyla İngiltere’nin tahminen en çok ön plana çıkan kent derbilerinden biri.
Manchester United ve Liverpool maçlarıysa yalnızca Manchester ve Liverpool kentinin rekabeti değil iki kültürün karşı karşıya gelmesine sahne oluyor. Bu derbinin art planı rekabeti ve tansiyonu daima yüksek tutuyor.
City’nin ligdeki pozisyonu gereği popülerliğini yitirmiş derbi kulübün el değiştirmesi ile yine eski rekabetçi günlerine döndü. Manchester United ve Manchester City rekabetinin tarihi yine yazılıyor.
Londra’nın en belalı derbisi… Milwall-West Ham United maçları ne vakit yaşansa kentte üst seviye güvenlik tedbirleri alınır ve tabi ki bu bir işe yaramaz. Daha fazlası için Yeşil Sokak Holiganları’nı izleyip arka arda şok olabilirsiniz.
Bu derbi ne kadar saha içinde kalmak istese de tarih buna müsaade vermiyor. Barcelona – Real Madrid derbisi “Cumhuriyetçiler ve Kralcılar” diye kamplaşan iç savaş sonrası İspanya’nın bir sonucu. Fotoğrafta, Barcelona taraftarı tarihi “düşmanlarını” “Katalonya, İspanya değil” diyerek karşılıyor. El Classico bu sebeple bir futbol maçından çok daha fazlası.
Madrid Derbisi de emsal politiklikle geçer. Real Madrid, taraftarı “bize kralcı diyorsunuz ancak siz asıl Atletico’ya bakın” der genelde. Atleticolular ise Real Madrid’den o denli nefret ederler ki taraftarlar maçlara “Sizin üzere olmamaktan ötürü gurur duyuyoruz” koreografisiyle çıkar.
İskoçya’daki Glasgow Derbisi de tarih yüklü bir derbidir. Mezhep ve bağımsızlık çabası rekabetin ana eksenidir. İrlanda ve IRA ile bağlar kuran Celtic’e karşı Kraliçe’ye gönülden bağlı merkeziyetçi Rangers… İki ekip rakibinin mezhebinden futbolcu bile transfer etmiyor.
Derby della Madonnina… Milano kentinin iki dev kadrosu Internazionale ve AC Milan’ın 1910’dan beri arbedeyle gürültüyle rekabetle şampiyonluklarla kupalarla geçen rekabeti…
Şiddet dozu “bir tık” üstteki Roma Derbisi… AS Roma ve Lazio rekabeti de İtalyan futbolunun mihenk taşlarından. Lazio tribünlerinin faşist kimliği derbide Roma’ya milyonlarca tarafsız taraftar kazandırıyor.
Lefkoşa Derbisi’nde taraf seçmek bizim için sıkıntı değil. Faşist APOEL ile barış yanlısı ve Soma’daki madencileri anmaktan Taksim’deki Seyahat Eylemleri’ne takviye vermeye kadar Türkiye’ye hoş iletiler gönderen Omonia’nın derbisi…
Kızıl Yıldız – Partizan rekabeti o denli bir derbi ki iki kadro su topu maçında karşılaşsa tribünler tıklım tıklım doluyor. Yugoslavya’dan Sırbistan’a devam eden dev rekabet. Olaysız derbiye tarihin hiçbir periyodunda rastlanmadı.
Arjantin’e uğramadan bu yazı eksik kalırdı. Zenginler ve Yoksullar diye ayrılan bir derbi… River Plate – Boca Juniors derbisinde vaktinde çokça kan da döküldü. Artık tedbirler daha fazla lakin kanın önüne geçmek hala mümkün olmadı.
Adana Derbisi… Sıcağı ve gastronomisiyle ünlü kentin en değerli bedellerinden biri de bu derbi! Adana Demirspor ve Adanaspor’un rekabeti için aynı ligde olmalarına gerek yok.
İzmir de lokal rekabetler açısından şanslı kentlerden. Göztepe – Altay maçlarının heyecanını kolay kolay rastgele bir maçta mümkün değil. Tıpkı Adana derbisi gibi aynı ligde olmasalar da onların rekabeti baki.
Uzun vakittir karşılaşmıyorlar ancak Karşıyaka – Göztepe derbisi Türk futbol tarihinde her vakit farklı yerde olacak maçların başında geliyor.
Başkent Derbisi ise başka derbilerden “dostluğuyla” ayrılıyor. İki kulüp ortasında kültürel olarak keskin farklar olsa da iki kadro da bu rekabeti büyük oranda dostlukla ilerletiyor.
Beşiktaş – Galatasaray derbileri İstanbul’daki rekabetin tepe yaptığı maçladan biri. İki grup hele ki şampiyonluk yarışında ise bir sürü bilinmezin olduğu heyecanlı bir derbi izliyoruz.
Fenerbahçe – Beşiktaş derbileri ise ligdeki sıralamaları ne olursa olsun daima heyecan dolu geçiyor. Ligde güç durumda olanın ne yapıp edip deplasmanda kazandığı derbiler deyince bu derbiye dikkatle bakmak kâfi.
Saha içi ve saha dışında rekabetin bir an eksik olmadığı, toplumsal medyada, sokakta, toplu taşımada, okulda her alanda kendinden kelam ettiren derbi. Galatasaray – Fenerbahçe derbileri futbol tarihimizin en kıymetli derbilerinden biri olarak gücünü tekraren kanıtladı.
