Türkiye’de ilkokul, ortaokul ve lise seviyesinde eğitim veren yaklaşık 60 bin eğitim kurumundaki milyonlarca öğrenci periyodun birinci imtihanlarına katılmaya başladı. Birinci imtihanlar, 8 Kasım’daki orta tatil öncesinde tamamlanacak. Eğitimciler, bu imtihanlardan alınan notların öğrencilerde özgüven kaynağı olabileceğini yahut tam zıddı tarafta motivasyonu düşüren bir etken haline gelebileceğini vurguluyor. Avrupa ve Amerika’da yapılan araştırmalar da bu görüşü destekliyor.
BAŞARISIZLIK, BEKLENEN MUVAFFAKİYETLERİN ÖNÜNDE BİR ENGEL
ABD merkezli Journal of Educational Psychology tarafından yapılan bir araştırma, birinci imtihanlardan alınan düşük notların öğrencilerin akademik gayret ve öz yeterlilik duygusu üzerinde direkt bir olumsuz tesiri olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmada, düşük notların öğrencilerin gelecekteki imtihanlara yönelik telaşını artırdığı ve ders çalışma alışkanlıklarını olumsuz etkilediği de belirtiliyor. Buna nazaran, öğrenciler birinci imtihanlarda aldıkları makus notları, “başarısızlık” olarak değerlendirebiliyor ve bu durumdan doğan özgüven eksikliği nedeniyle derslerden uzaklaşma eğilimine girebiliyorlar.
ÖĞRETMEN VE VELİ TAKVİYESİ MUVAFFAKİYETİN ÖNÜNDEKİ PÜRÜZÜ KIRIYOR
Yine araştırmalara nazaran öğretmenler ve veliler, öğrencilerin birinci imtihan notlarının akabinde olumlu bir öğrenme tecrübesi yaşamaları için kıymetli bir role sahip. Öğrenciler imtihan sonrasında öğretmenlerinden aldıkları destekleyici geri bildirimler sayesinde düşük notları öğrenme fırsatı olarak görebiliyor. Eğitimci Dr. Marie Chang’in çalışmasına nazaran, müspet geri bildirim alan öğrenciler, imtihanlardan aldıkları notlardan bağımsız olarak motivasyonlarını daha uzun müddet koruyabiliyor.
ÖĞRENCİLER BİRİNCİ İMTİHANLARIN DEĞERİNİ KABUL EDİYOR
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2022 yılında hazırlanan Eğitim Araştırmaları Raporu da öğrencilerin yüzde 70’inin periyot başında aldıkları birinci imtihan notlarını, yıl boyunca gösterecekleri akademik muvaffakiyet için değerli bir belirleyici olarak gördüğünü ortaya koyuyor. Rapora nazaran, bu öğrenciler ortasında düşük not alanların yarısından fazlası derslere karşı motivasyon kaybı yaşadıklarını belirtirken, yüksek not alan öğrenciler ise yıl boyunca derslerine daha yüksek bir ilgiyle odaklandıklarını söz ediyor.
REHBER ÖĞRETMEN DESTEĞİ BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
Eğitim uzmanları, okullarda rehberlik hizmetlerinin artan kıymetine vurgu yapıyor. Finlandiya Eğitim Araştırmaları Merkezi’nin yayınladığı bir raporda rehberlik programlarının öğrencilerde imtihan telaşını yüzde 40 oranında azalttığı ve öğrencilerin akademik performansını yüzde 25 oranında artırdığı belirtiliyor.
“ÇOCUĞUNUZUN UĞRAŞLARINI TAKDİR EDİN”
Konuya ait değerlendirmelerde bulunan Demirören Medya ve Teknoloji Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi Müdür Yardımcısı Sadullah Oğuz, düşük notların öğrenciler üzerindeki tesirinin aile dayanağıyla hafifletilebileceğini belirtti. Oğuz, “Aileler, notların yalnızca birer geri bildirim olduğunu ve öğrencinin bu süreçte gelişim odaklı bir bakış açısıyla motive edilmesi gerektiğini unutmamalıdır. Ayrıyeten öğrencilerin yersiz moral bozukluklarının önlenmesinin gerektiği kadar çok özgüven ile ders çalışmaktan uzak kalmaları konusunda da önlem alınması gerekiyor. Bu sebeple velilere söyleyebileceğimiz en değerli konu, çocukların gayretlerinin takdir edilmesi olacaktır” dedi.
“SINIF ORTALAMASININ ÜZERİNDE ALDIĞIM NOT BENİ TÜM YIL MOTİVE EDİYOR”
Demirören Medya ve Teknoloji Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri de eğitim serüvenlerinde karşılaştıkları düşük not alma durumlarına ait görüşlerini tabir ettiler. 9. sınıf Gazetecilik alanı öğrencisi Hükümran Erbatur, “Düşük not aldığım vakitlerde evvel moralim bozuluyor. Bir müddet bu durumu kendi içimde yaşıyorum. Akabinde ise aile ve öğretmenlerimin dayanağıyla bu notumu telafi edebilmek ismine ne yapmam gerektiğini anlamlandırıyorum. Ortada geçen bu süredeki kaybım için ise ekstra gayret sarf etmem gerekiyor” dedi.
9. sınıf Radyo Televizyon alanı öğrencisi Mehmet Efe Ateş ise, “Yılın birinci imtihanlarında sınıf ortalamasının üzerinde bir not aldığımda bu beni neredeyse tüm yıl motive ediyor. Daha sonraki imtihanlarımda not ortalamamı düşürmemek için daha fazla çalışıyorum. Nitekim kıymetli gördüğüm bu durum için birinci sınavlarıma daha fazla değer veriyorum” diye konuştu.