İstanbul’da artık makul bir fiyatla kiralık ev bulmak neredeyse imkansız. Pandemi öncesinde İstanbul’da 2 bin TL’ye kiralanan evlerin fiyatı üç katına kadar çıktı. Normal dönemde kiraya verilmesi için aylarca beklenen bodrum katlar, şimdi çok yüksek ücretlere kiracı buluyor.
Daireleri çok yüksek fiyatlara kiraya veren emlakçıların bazıları ise fırsatçılık yapmaya çalışıyor. Nispeten uygun kiraya oturan vatandaşların da aklına giren bazı emlakçılar, kiracıların fiyatlarının yükselişine direkt etki yapıyor. Kiracı seçme gibi kriterleri de var.
İstanbul Esenyurt’ta yabancı uyruklu G.C.E. de, geçtiğimiz yıl Türk eşi ve kızlarıyla ev kiralamak için randevu alıp K. isimli siteye gitti. Sitenin emlak ofisine eşinin girdiğini belirten G.C.E., yalnız olan eşine “Elimizde uygun daire var gösterebiliriz” denildiğini, beş dakika sonra kendisinin içeri girdiğinde ise “Üzgünüz ama siyahileri sitemize kabul etmiyoruz. Yönetimin talimatı var, üzgünüz” şeklinde karşılık verildiğini belirtti.
Habertürk’ten Cihat Aslan’ın haberine göre G.C.E., eşine konuşmaları doğru anlayıp anlamadığını sorması üzerine eşinin “Aslında evi bana kiraya verebileceklerini fakat sen siyahi olduğun için bize ev veremeyeceklerini söylüyorlar” dediğini söyledi. Bunun üzerine konuyu Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) taşıyan G.C.E., siyahi olmasından dolayı kendisine ayrımcılık yapıldığını belirtti.
TEN RENGİ TEMELİNDE AYRIM
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, site yönetiminin siyahi bireyleri siteye kabul etmemeye yönelik bir iradesinin olmadığının görüldüğünü kaydederek, “Tüm bu açıklamalar doğrultusunda, emlak ofisinin site yönetiminin talimatı olmaksızın başvurana kiralama hizmeti vermeyi reddettiği ve ayrımcı muamele iddialarının doğrudan ve tek muhatabı olduğu kanaati oluşmuştur” dedi.
Başvuranın ten renginden dolayı kamuya açık sunulan bir hizmetten yararlanamadığını belirten Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, “Emlak ofisinin başvuranın ‘rengi’ nedeniyle hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit bir şekilde yararlanmasını engelleyerek ayrımcılık yasağına aykırı bir muamelede bulunduğu kanaatine ulaşılmıştır. C. R. E. emlak ofisi (B. Ş.) hakkında 5 bin TL idari para cezası uygulanmasına oybirliği ile karar verildi” değerlendirmesinde bulundu.
‘ETNİK KÖKEN, CİNSİYET, MEDENİ DURUM…’
İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Esnaf Odası Başkanı Nizameddin Aşa, emlakçıların mal sahibinin talebine uygun olarak hareket ettiğini söylüyor. Aşa şöyle konuştu; “Ev kiralamak isterken bir kriter koyabilirsiniz. Başta aileye özel bir lansman yapabilirsiniz, ama bir vatandaş geldiği zaman ‘Sen bekarsın, sana bu yüzden ev vermiyorum’ dediğin an suç işliyorsun. Buna alet olan emlakçı da, mal sahibi de ceza yiyor. İnsan hakları temelinde ayrımcılık olarak algılanıyor. Kişinin sadece etnik yapısının değil, cinsiyeti, medeni durumu herhangi bir durumundan dolayı da ev kiralatmamak suç oluyor.”