Güney Amerika’dan sonra 2’nci sıraya yerleşen Akdeniz destinasyonu, kruvaziyer turizminin gözdesi haline geldi. Dünya kruvaziyer turizminin yaklaşık yüzde 20’si Akdeniz’de gerçekleşiyor. Uzmanlara göre Türkiye, coğrafi konumu, tarihi ve kültürel mirası bakımından diğer Akdeniz ülkelerine kıyasla önemli avantajlara sahip.
2022’DE 4,5 AYDA 130 GEMİ GELDİ
Pandemi sürecinde kruvaziyer turizmde yaşanan olumsuzluklar, 2022 itibarıyla yerini bu alanda yükseliş eğilimine bıraktı. 2022 yılı 1 Ocak-19 Mayıs tarihleri arasında 130 kruvaziyer, 81 bin 488 yolcusuyla limanlara geldi. Yılın ilk yarısında Kuşadası 68 gemiyle ilk sıraya yerleşti, İstanbul ise 26 gemiyle 2’nci oldu.
KUŞADASI ZİRVEDE
Bu yıl Kuşadası’na 490, İstanbul’a 200, Bodrum’a 138, Çeşme’ye 77, Çanakkale’ye 45, İzmir’e 34 ve Antalya’ya ise 26 geminin gelmesi, diğer limanlarla birlikte de 2022 yılı sonuna kadar 1052 kruvaziyer ve toplam 1 milyon 461 bin turistin Türkiye’yi ziyaret etmesi bekleniyor.
Yaklaşık 1,5 milyon turistin ve ciddi turizm gelirinin hedeflendiği kruvaziyer turizminin geliştirilmesiyle ülke ekonomisi ve ilgili sektörlere katkı sağlayacağı hedefleniyor.
Kruvaziyer turizminin 60’lı yıllarda başladığı Kuşadası’nın, güçlü turistik ürünleriyle önemli bir destinasyon haline geldiğini söyleyen Global Ports Holding Doğu Akdeniz Limanları Bölge Direktörü ve Ege Liman İşletmesi Genel Müdürü Aziz Güngör, “Kruvaziyer turizminin Kuşadası’nda en iyi dönemi 2011 yılıydı. Yaklaşık 600 gemiyle 700 bine yakın yolcu geldi. 15 Temmuz darbe girişimiyle kruvaziyer turizmi sekteye uğradı.
2019 yılına kadar bu düşüş devam etti. Tam toparlanacakken pandemi yaşandı. Kuşadası Limanı’na 2020 yılında 3, 2021 yılında ise 30 gemi geldi. 2022 yılı ise çok güçlü şekilde başladı” dedi.
“BİR YOLCU ORTALAMA 250 DOLAR HARCIYOR”
Güngör, açıklamasında şöyle konuştu:
“Kruvaziyer turizmininin, Kuşadası Limanı’nda yıllık 200 milyon dolarlık bir ekonomi yarattığını söyleyebiliriz. Özellikle gemi yolcusu lüks alışveriş yaparak turlara katılıyor. Küçük esnaf açısından gemi mürettebatı önemli bir müşteri. Dünyada yolcu başına harcama transit yolcu için ortalama 115 dolar olarak kabul edilmekte fakat Kuşadası bir alışveriş cenneti olduğu için bu rakamların 250 dolar civarında olduğu öngörülüyor.”
1,5 MİLYON YOLCU HEDEFİ
Pandemiden en çok etkilen kruvaziyer turizminin İstanbul ayağı da yeniden hareketlendi. Durgun 2 yılın ardından gemi şirketleri, rotayı Türkiye’ye, özellikle Galataport İstanbul’un açılmasıyla da İstanbul’a çevirdi.
Kruvaziyer turizminde Türkiye’nin Akdeniz’deki en önemli ülke olduğunu söyleyen Türkiye Liman İşletmecileri Derneği Başkanı Aydın Erdemir, “Bu yılı kruvaziyer turizmde test yılı olarak görüyoruz. Türkiye, 2021’de Galataport gibi dünya çağında klas bir kruvaziyer limanına kavuştu. Kruvaziyer turizmde bağlantılar önceden yapılır, hatlar düzenli olur.
Türkiye’nin bu yıl 1,5 milyon yolcu hedefi var. Eğer aksine bir şey olmazsa gelişmeler bize gösteriyor ki bu rakamlar aşılacaktır” ifadelerini kullandı.
YENİKAPI PROJESİ İSTANBUL’UN POTANSİYELİNİ ARTIRACAK
Erdemir, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“İstanbul, tek başına 4-5 milyon yolcuya hizmet verebiliyor. 2011 yılında 2,3 milyon yolcu gelmişti ki o zaman Galataport yoktu. Bu rakamın çok üzerinde bir potansiyel var. Türkiye’nin kruvaziyer turizmde hedefi 3-4 milyon yolcu olmalıdır. Şu andaki liman altyapılarımız buna uygundur. Galataport’a, Kuşadası’ndaki limana aynı anda 3-4 büyük gemi yanaşabilir. Şimdi Yenikapı’da bir liman projesi de var. Onun da kapasitesi çok büyük olmalıdır. Aynı anda 4-5 büyük geminin yanaşıp, ilave 3-4 milyon yolcuya da hizmet vermesini bekliyoruz” dedi.
“3 BÜYÜK GEMİ EŞ ZAMANLI YANAŞABİLİYOR”
Galataport İstanbul’un yeme-içme üniteleri, alışveriş imkanları, müzeleri, oteli ve 1,2 kilometrelik sahil şeridiyle kruvaziyer limanından çok daha öte olduğunu vurgulayan Galataport İstanbul Liman İşletmeleri Genel Müdür Yardımcısı Figen Ayan, şunları söyledi:
“Sektörle şehri bir araya getiren herkesin buluştuğu bir mahalle haline geldi. Sahil şeridini herkese açabilmek için dünyada bir ilke imza attık. 29 bin metrekarelik terminal binasını yer altına inşa ettik. Terminal binasına bağlı olarak 176 adet kapak güvenlik alanımızı oluşturuyor. 3 büyük gemiyi eş zamanlı yanaştırabiliyoruz.
1 günde 15 bin yolcuya hizmet verebildiklerine dikkat çeken Figen Ayan, “Bu yıl Türkiye için kruvaziyer turizmde atak yılı, 2016 yılından beri gemi görmemiştik. 1 Ekim 2021 yılında ilk gemi geldi.
Gemi şirketleriyle 200 seferlik rezervasyon yaptık. 20 gemi firması da rotasını Galataport İstanbul’a çevirmiş durumda. Bizim için son derece kıymetli. Bu da 450 bin yolcuya 100, 120 bin tayfaya tekabül ediyor.
Gelecek yıl ise 750 bin yolcu ağırlamayı hedefliyoruz” diye konuştu.
TÜRKİYE, YENİDEN CAZİBE MERKEZİ
Celestyal Cruises Türkiye Direktörü Özgü Alnıtemiz ise pandeminin bitmesi ve Galataport İstanbul’un açılmasıyla Türkiye’nin yeniden cazibe merkezi haline geldiğini söyledi. Türkiye limanlarının önemini vurgulayan Alnıtemiz, “Gemi şirketleri de ilgisini Türkiye limanlarına çevirdi. Türkiye coğrafi konumu açısından kruvaziyer turizme çok elverişli. Türkiye limanlarının olmadığı bir rota düşünülemez. İstanbul, Kuşadası, Efes, Antalya’nın olmadığı program eksik kalır” dedi.
BODRUM’A 30 MİLYON EURO’LUK KATKI
Bodrum Cruise Port Genel Müdürü Haluk Hızlan da yapılan istatistiklere göre, o destinasyonda her inen turistin 150 euro civarı bıraktığını belirterek, “Bu çok büyük bir rakam. Özetle 200 bin yolcu dersek bunu 150 ile çarpınca 30 milyon euro gibi bir para yapıyor. Bodrum’a 30 milyon euro katkısı var. Günübirlik mavi turu çok satın alıyorlar. Turistik turlara bir ürün diyebiliriz. En çok çarşı ve kafelerde para harcıyorlar. Bunun dışında taklit ürünlere rağbet oldukça fazla” açıklamalarında bulundu.
“İZMİR’E 34 GEMİ BEKLİYORUZ”
Pandemide kruvaziyer turizminin 2 yıldan fazla süre kesintiye uğradığını dile getiren İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Daha sonra ilk gemi 14 Nisan’da geldi. Sonra 3 Mayıs, 17 Mayıs’ta tekrar etti. Bu sene 34 sefer bekliyoruz. İddiamız büyük. 2024 yılında dünyadaki tüm kruvaziyer firmalarının katıldığı fuara ev sahipliği yapmayı hedefliyoruz” dedi.
ANTALYA’DA 2 KRUVAZİYER İSKELESİ
Bu yıl 5 kruvaziyerin yanaştığı QTerminals Antalya Limanı Genel Müdürü Özgür Sert, gelecek sene hedeflerinin 200 bin, sonraki yıllarda da 1 milyon olduğunu açıkladı. Türkiye’de Galataport İstanbul Kruvaziyer Limanı’ndan sonra homeport, indi-bindi limanı olarak kullanılabilen 2’nci liman olan QTerminals Antalya Limanı, kruvaziyer turizmi açısından büyük potansiyele sahip Antalya’yı, Doğu Akdeniz’de yeni bir dönüş merkezi haline getiriyor.
Pandemide yaşanan durgunluk sonrasında kruvaziyer turizmi yeniden eski günlerine dönmeye başladı.