Barındırdığı tonlarca asbest, radyoaktif ve tehlikeli ziyanlı atık unsur nedeniyle uzmanların ihtarda bulunduğu nükleer savaş gemisi Nae Sao Paulo, Türkiye’de sökülmek üzere Brezilya’dan yola çıkarıldı. Demokratik kitle örgütleri sert reaksiyon gösterdi.
Türk firması Sök Denizcilik A.Ş’nin Brezilya devletinden 16 ay evvel satın aldığı nükleer savaş gemisi Nae Sao Paulo, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın onay vermesinin akabinde İzmir Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’ne getirilmek üzere yola çıktı.
Türkiye, Brezilya ve birçok Akdeniz ülkesindeki etraf örgütlerinin karşı çıkmasına karşın, gemi dün Rio De Jenario Limanı’na gönderilen römorkörlerle çekilmeye başlandı.
ALİAĞA’DA PROTESTO MİTİNGİ
Haber İzmir’de büyük yankı uyandırdı ve reaksiyon doğurdu.
Yüzlerce sivil toplum kuruluşu üyesi, Aliağa Demokrasi Meydanı’nda protesto mitingi yaptı. Yurttaşlar, “Aliağa dünyanın çöplüğü değildir”, “Ölüm gemisinin karasularımıza girmesini istemiyoruz”, “Havama, suyuma, toprağıma dokunma”, “Ölüm gemisini durduralım” yazılı pankartlar taşıdı. Basın açıklamasında; kelam konusu gemi sökümünün yaratacağı kirlilik ve tahribatın Aliağa’yla hudutlu kalmayacağı, İzmir ve Ege Bölgesi’ni de etkileyeceği vurgulanarak, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı bir avuç sermayedarın değil, halkın bakanlığı olmaya davet ediyoruz” denildi, verilen müsaadenin iptal edilmesi istendi.
İZMİRLİLER GÜNDOĞDU’DA TOPLANDI
İzmirliler akşam saatlerinde Gündoğdu Meydanı’nda toplanarak protestoda bulundu. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), KESK, İzmir Tabip Odası, İzmir Barosu ve DİSK’in yer aldığı İzmir Emek ve Demokrasi Güçleri’yle İzmir Büyükşehir Belediyesi ve muhalefet partisi temsilcileri gemi protestosunda birleşti.
Efsanevi Moğollar kümesinin, etraf ve halk sıhhatinin korunması için müzikler seslendirdiği mitingte, vatandaşlar, “Toksik gemi geldiği üzere gidecek” pankartı taşıdı.
SOYER: “GELDİKLERİ ÜZERE GİDECEKLER”
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, konuşmasına “Ne vakit bu ülkenin tabiatına taşına taarruz olsa dimdik ayakta duran ve bu ülkenin vicdanı olan Moğollar’a teşekkür ediyoruz” kelamlarıyla başladı. İzmir’in dünyanın çöplüğü olmayacağını tabir eden Soyer, “Gemi Brezilya’dan yola çıktı. Bugün Ankara’da Brezilya Büyükelçiliğinin önünde pankart açtık ve uyardık. Dedik ki, ‘Bu gemi İzmir’e gelmeyecek.’ Gemi yolda, 30 – 40 gün içerisinde İzmir’e varması bekleniyor. Lakin bu gemiyi İzmir’e sokmamak için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. İzmir dünyanın çöplüğü değildir. Bu 30-40 gün boyunca birçok hareket yapacağız. Canımız kadar sevdiğimiz İzmir’e daima bir arada sahip çıkacağız. Geldikleri üzere gidecekler” dedi.
CAHİT BERKAY: “İNSANIN AKLI VE VİCDANI ALMIYOR”
Usta sanatçı Cahit Berkay “Gemi bütün asbestini bu ülkeye getirecek. Neresinden bakarsan bak insanın aklı, vicdanı ve mantığı almıyor. Bu ülke çöplük olmayacak” dedi.
TMMOB, DİSK, KESK, Türkiye Barolar Birliği ve İzmir Tabip Odası da ortak açıklama yaparak ihtarlarda bulundu. Çarpıcı saptamaların yer aldığı açıklamada şöyle denildi:
Bu gemi bütünüyle tehlikeli atık statüsündedir! Neden?
*Tehlikeli unsur envanterini gerçekleştiren şirketin bile kabul ettiği eksiklik ve uygunsuzluklar vardır.
*Envanter gemi alanlarının yalnızca yüzde 12 üzere kabul edilemeyecek düşük bir kısmını kapsamaktadır.
*Radyoaktivite ölçümlerini gemi sahibinin tuttuğu bir şirket sahibi tarafından yapılmıştır.
*Sadece gemi sahibinin ibraz ettiği dokümanlar dışında ikiz gemisi Clemenceau (Klemanso)’nun söküm ve bu geminin inşa planları talep edilmemiş ve örnekleri alırken bunlar kullanılmamıştır.
*İkiz gemisinin yüzde 86’sını kapsayarak yapılan envanterin gösterdiği tehlikeli husus ölçüleriyle Sao Paulo’nun envanterinin gösterebildikleri ortasındaki uçurum hala açıklanmamıştır.
*Brezilya Ordusu, geminin tamiratları sırasında iki envanter ortasındaki tonlarca asbest farkını açıklayacak (birinde 760, başkasında 9,6 ton) dair geçerli bir asbest bertaraf dokümanı ibraz etmemiştir.
*Mart 2021’deki satış sonrasında SÖK Denizcilik ismine gemide şirket ismine çalışan çalışanlar bir yıldır bilinmeyen koşullarda asbeste maruz kalmışlardır.