Diyarbakır’da peynirciler çarşısındaki 84 dükkândan sadece 22’si şu anda açık. Süt ve süt ürünlerine gelen fahiş zamlar nedeniyle esnafların bir kısmı sektör değiştirirken, bazıları da girdi maliyetlerine bağlı fiyatların yüzde 300’ün üzerine çıkması nedeniyle dükkanlarını kapatmak zorunda kaldı.
Sur ilçesinin Mardinkapı semtindeki süt ve süt ürünleri satışının yapıldığı Peynirciler Çarşısı hayalet bir mekan haline döndü. Geçmiş yıllarda Nisan-Haziran ayları arasında bu çarşıda kışlık peynir yaptırmak için vatandaşlar teneke ve plastik bidonlarla kuyruklar oluşturup günler öncesinden sipariş verirken, çarşıdaki 84 dükkândan 62’si artan fahiş fiyatlar nedeniyle kapandı. Çarşıda sadece 22 dükkân açık kaldı.
CIVIL CIVIL OLAN ÇARŞIDA MATEM
Son 1 yılda hızla yükselişe geçen enflasyona bağlı girdi maliyetleri, çiftçinin belini iyiden iyiye bükerken, yem, saman ve mazot fiyatlarındaki artış doğrudan yüzde 300’e varan oranda süt ve süt ürünlerine yansıyınca peynirci esnafı çaresizce dükkânlarını birer birer kapatmak zorunda kaldı. Son 6 ayda dükkanların kapanmasıyla geçmiş yıllarda yoğunluğuyla cıvıl cıvıl olan çarşıya adeta matem havası hakim oldu.
Diyarbakır bölgesine has olan kışlık Karacadağ örgülü peynirin kilosunun geçen yıl 17-22 lira olduğunu, bu yıl ise 90-100 liraya kadar çıktığını belirten ve 40 yıldan beri oğlu Şeyhmus ile birlikte peynircilik yapan Şevket Demir, fiyatların gün aşırı artış göstermesi nedeniyle çarşıda birçok esnafın kepenklerini kapatmak zorunda kaldığını, bir kısmının da sektör değiştirip başka işlere yöneldiğini söyledi.
“AKŞAM SABAH FİYAT MI DEĞİŞİR BİR YERDE DURMALI ARTIK”
Çarşı esnaflarından Aziz Günel de fiyatların aylık bazda değil, artık günlük, hatta saatlik bazda arttığını, bu nedenle kışlık peynir yaptırma geleneğinin de ortadan kalktığını söyledi. Günel, “Eskiden ilkbahar yağmurlarıyla birlikte otlar yeşerdiği gibi süt bol olurdu. İnsanlar bir sonraki kış için ilkbahardan aile nüfusuna ve bütçesine göre Karacadağ örgü ve erimiş dediğimiz peynir yaptırır, soğuk hava deposuna bıraktırır ve sonbaharda da alırdı. Şimdi insanlar değil 20 kilo, 2 kilo bile perakende alacak güçte değil.
Yoksulluğu iliklerine kadar yaşıyor insanlar. Bugün 15 kilo bir teneke peynir 1800 lira. Nasıl yapsın fakir, fukara? Çiğ sütün kilosu 20 liraya doğru gidiyor. İnsanlar daha ucuz olan salamura peyniri bile alamıyor. Esnaf bu yükü taşıyamayınca birçoğu kepenklerini kapatmak zorunda kaldı. Böyle bir dönem hiçbir zaman yaşamadık. Bu fiyatların artık bir yerde durması gerekiyor. Akşam, sabah fiyat mı değişir?” diye tepki gösterdi.